Dr. Buteyko heeft door de samenwerking met medici, mathematici en statistici nog een belangrijk criterium van de normale ademhaling geïntroduceerd: de Controle Pauze (CP). De CP is een meting van het koolzuurgehalte in de longblaasjes.
Hoe meten we de CP?
Het eerste advies: Ga de CP nooit meten als je een opgejaagd gevoel hebt of gespannen bent (stress) of net een lichamelijke inspanning hebt verricht, want dan krijg je een vertekend beeld.
Ga rechtop en ontspannend zitten. Ga na een rustige uitademing de neus sluiten d.m.v. wijsvinger en duim en kijk met de ogen naar boven en meet het aantal seconden tot het allereerste gevoel van luchttekort ontstaat en stop met de meting. Let op dat niet het hoofd naar boven wordt gericht alleen de ogen. Als de ogen naar boven zijn gericht wordt de diepte van de ademhaling al verminderd. Het verschil is merkbaar als je de metingen twee keer gaat doen: een keer met de ogen naar boven gericht en een keer met de ogen naar voren gericht.
Wanneer je emotioneel bent en de ogen naar boven gaat richten, verdwijnen ook de emoties onmiddellijk. Buteyko heeft hiervoor nooit een wetenschappelijke verklaring voor kunnen vinden, maar hij vond het wel opmerkelijk dat het omhoog richten van de ogen opgenomen is in verschillende religies.
Ter controle of het goed is gedaan, geldt de algemene regel, dat als je na het stoppen van de CP dieper gaat ademen of zuchten dan voor de meting, de CP niet goed is gemeten.
Bij een normale ademhaling duurt de CP 60 sec. We zeggen ook wel dat de norm van het CO2 gehalte in de longblaasjes 6,5% is en dat komt dus overeen met 60 seconden. Zie tabel hierboven. Bij een diepe ademhaling duurt de CP minder dan 40 sec. en bij een zeer diepe ademhaling duurt de CP minder dan 10 sec.
Stel dat je een CP hebt van 10 seconden en de norm is 60 sec. dan heb je 60 : 10 = 6 keer meer lucht ingeademd dan de norm. We zeggen wel eens dat je in rust ademt alsof je aan het marathon lopen bent.
Bij een CP van 40 sec. zijn de klachten al voor een groot deel verdwenen.